Då me kom heim frå sommarferie, var plantene i eplestykkjet begynt å få brune flekkar. Det var Bjørn som oppdaga det, men det vart ikkje rapportert vidare til meg før ei stund seinare. Med ein trassaldring og ein baby i hus er det ikkje alltid hagen som står i fokus, særdeles ikkje i regnver, men i dag fekk eg iallefall megt meg til å innkalle potetkonsuleten (les: svigerfar) lenger nede i gata for ei befaring. Han såg med ei gong at dette var tørråte, som eg hadde frykta. Ifølge ekspertisen er det då berre ein ting å gjer, og det er å rive vekk mest mulig av der infiserte blada og håpe på tørt ver og mest mulig grønt bladverk så lenge som råd. Så lenge det fins grøne blad, veks potetene i jorda. Eg ressonerte meg fram til at tryggaste måte å kvitte seg med det infiserte bladverket var i bioposar i brun dunk for ikkje å gjennomsyre heile hagen med tørråtesporer. Eg håper IVAR tilgir meg om dette ikkje var nokon god ide..Hadde eg vore føre var, så kunne eg ha sett på VIPS at tørråtevarselet for Rogaland er rimelig rødt. Men kva visste vel eg om potetdyrking.
Dessuten så hadde eg ikkje kunna gjort så mykje uansett. Einaste middelet mot tørråte er å sprøyte med Mankozeb, og sprøytemiddel skal ikkje inn i min hage.Særlig ikkje etter at eg las i rapport på heimesidene til FIVH at barn av potetbønder har 60% høgare sjangs for visse medfødte misdanningar enn andre barn. Heldigvis blir det sprøyta mindre no enn før, då eg får inntrykk av at ein nå sprøyter når det er varsla gode vekstvillkår for soppen, og ikkje sånn heile tida og for sikkerhets skyld som det vart før. Likevel er det ein tankevekkar at det blir brukt enorme mengder av Mankozeb i landet vårt
Foreløpig har vår potetdyrking skjedd etter prøve- og feilemetoden, og med tørråte som faktum, må den delen av hagen brukast til andre vekster enn poteter i minst 4 år.. Men dei som har meir erfaring har jo funne ut kva potetsorter som har best motstand mot tørråte i bladverk/knoll og i forhold til klima dei skal vekse i. Me har planta Kerrs Pink fant eg nettopp ut, og den er ein sein sort med dårlig motstand mot tørråte i bladverket. Forhåpentligvis tar ikkje sjølve knollane så stor skade likevel. Og dei har blomstra, så potetene kan i teorien snart tas opp, sjøl om det var mykje smått der. I nord-norge og på fjellet i sør-norge kan neste alle potetsorter dyrkast økologisk utan problem, men det er verre her i våte vest. Eg bøyer meg i støvet for potetbønder som får til dette økologisk i vår del av landet, og eg skal aldri meir rynke på nasen av prisen på økologiske poteter.
I løpet av ferien har hagen vår kome opp med enorme mengder biomasse, og i forbindelse med uttynnig av bladverket i eplestykkjet, tok eg og opp ein del høymole (eller noko som ligna). Nokre av desse røtene var fulle av små blåaktige insekt. Dei var jo litt ekle, men og fascinerande. Spennande å sjå korleis små økosystem lever sitt eige liv der ute på dei små kvadratmetrane hageflekk midt i Sandnes. Nokon som veit ka insekt dette er og om dei er til fordel eller ulempe for planten? Mesteparten av høymolen var like flekkete og stygg som ein del av potetlauvet
